Instytut Budownictwa Wodnego
Polskiej Akademii Nauk

Wiadomości z kategorii "archiwalne"

fotografia Wijciecha RobakiewiczaZ wielkim smutkiem i wciąż niedowierzaniem informujemy, że 17.01.2024 r. odszedł nasz Kolega dr inż. Benedykt Hedzielski. Był On związany z naszym Instytutem przez całe swoje życie zawodowe, łącznie przepracował w IBW PAN prawie 40 lat. Jego pasje naukowe były związane z rozwiązywaniem trudnych zagadnień dynamiki budowli hydrotechnicznych w kontakcie z falowaniem morskim. Wymagało to głębokiej wiedzy teoretycznej i inżynierskiej, znajomości metod obliczeniowych oraz umiejętności przeprowadzania badań laboratoryjnych. Szczególnie te ostatnie były prawdziwym żywiołem naszego Kolegi — przez ostatnich kilkadziesiąt lat nie było żadnego eksperymentu zrealizowanego w kanale falowym IBW bez istotnego w nim udziału Benedykta.

Dr inż. Benedykt Hedzielski był najwyższej klasy fachowcem w swojej dziedzinie, niezwykle wszechstronnym, pomysłowym, bardzo skrupulatnym i sumiennym w swojej pracy. Straciliśmy w Nim nieocenionego Kolegę i Przyjaciela, pogodnego i dobrego Człowieka, którego będzie nam bardzo brakowało.


fotografia Wijciecha RobakiewiczaZ głębokim smutkiem informujemy, że dnia 11.01.2024 Instytut Budownictwa Wodnego PAN stracił wybitnego naukowca doc. dra inż. Wojciecha Robakiewicza.

Był On nie tylko doskonałym specjalistą w swojej dziedzinie, ale również niezastąpionymi członkiem naszej naukowej społeczności. W tych chwilach bólu, smutku i zadumy nasze myśli są z rodziną zmarłego.


Kącik rekreacyjny, widok ogólnyNa terenie Instytutu powstało nowe „Centrum Pracy Twórczej”. Chwile z kawą na świeżym powietrzu pozwolą na wyciszenie i pełną regenerację. Zapraszamy wszystkich pracowników do korzystania z zorganizowanego w tym celu miejsca przy stawku.

Szczególne podziękowania należą się pani Ewie i pani Ani W. za inicjatywę i przygotowanie mebli ogrodowych.


W dniach 19-23 czerwca 2022 r. na Politechnice Gdańskiej odbyła się 24. międzynarodowa konferencja dotycząca zastosowania metod komputerowych w gospodarowaniu zasobami wodnymi – CMWR (XXIV International Conference on Computational Methods in Water Resources). Konferencję zorganizowano pod patronatem Polskiej Akademii Nauk i Rektora Politechniki Gdańskiej. Głównym organizatorem była Politechnika Gdańska (Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska), zaś jednym z 3 współorganizatorów – Instytut Budownictwa Wodnego PAN. Dyrektor IBW PAN, prof. dr hab. inż. Waldemar Świdziński, był członkiem Komitetu Organizacyjnego. IBW PAN odpowiedzialny był za dwie sesje tematyczne: Marine hydrodynamics and related phenomena oraz Computational modelling of cold climate processes. W konferencji uczestniczyli naukowcy z ponad 30 państw, w tym kilkoro z IBW PAN. Trzech pracowników IBW PAN było członkami Komitetu Naukowego konferencji.

Tematyka konferencji obejmowała teoretyczne (komputerowe/numeryczne) modelowanie przepływu wody i zjawisk powiązanych tj. między innymi przepływów wielofazowych w ośrodkach porowatych, transportu substancji i innych procesów zachodzących w wodach gruntowych (np. rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń), reakcji geochemicznych, zasobów wodnych w różnych skalach przestrzennych, hydrologii i hydrodynamiki zlewni rzek i zbior­ników wodnych, zjawisk lodowych w rejonach z wiecz­ną zmarzliną i w obszarach o klimacie umiarkowanym, jak również fal i prądów morskich oraz procesów mieszania i transportu w akwenach morskich.

Link do internetowej strony konferencji CMWR 2022: https://cmwrconference.org.


prof. Wojciech Majeski"Kiedy w 2002 r. obchodziłem w Instytucie Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk jubileusz 70-lecia urodzin, będąc dyrektorem tego Instytutu nigdy nie myślałem o tak odległej dacie jak 90-lecie urodzin (2022 r.). Była to dla mnie niewyobrażalna przyszłość, mimo że moja Mama dożyła dokładnie 90 lat. W skrytości ducha zacząłem myśleć, że byłoby to dla mnie największe wydarzenie, gdybym osiągnął tak zaawansowany wiek. Mimo wielu problemów natury zdrowotnej dożyłem jednak tego dnia w dobrej formie." ...

Całe remiscencje z przebiegu uroczystości 90-lecia urodziń prof. Majewskiego, które odbyły się 7 kwietnia 2022 r. w siedzibie Instytutu Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku można przeczytać w poniższej publikacji:

Wojciech Majewski: Mój jubileusz 90-lecia urodzin.


Instytut od dziesięcioleci jest zaangażowany we wszystkie największe inwestycje budownictwa morskiego w Polsce. Jednym z przykładów tego typu prac wykonywanych przez IBW PAN jest opublikowany w ostatnim czasie przez Urząd Morski w Gdyni raport dotyczący przebudowy portu w Łebie.

Całe opracowanie jest można pobrać w formacie PDF:

Piotr Szmytkiewicz, Marek Szmytkiewicz, Maciej Paprota, Marek Skaja, Magdalena Stella- Bogusz, Krzysztof Piłczyński, Tomasz Marcinkowski: Analizy falowania i ruchu rumowiska wzdłuż portów oraz w portach Rowy i Łeba. Tom I Łeba, Gdańsk 2022


Z przyjemnością informujemy, że w dniu 30.12.2021 r. została podpisana umowa pomiędzy Dyrektorem Urzędu Morskiego w Gdyni a Instytutem Budownictwa Wodnego PAN na wykonywanie monitoringu i modelowania matematycznego procesów hydro i litodynamicznych wokół Półwyspu Helskiego. Zgodnie z zawartą umową wykonywane będą pomiary falowania, prądów, poziomów wody oraz przebudowy dna i brzegu morskiego w kilku reprezentatywnych obszarach Półwyspu. Rejestrowane dane służyć będą walidacji i kalibracji modeli numerycznych, które umożliwią predykcję kluczowych procesów, zachodzących w rejonie Półwyspu Helskiego.

Prowadzone prace pozwolą na określenie w sposób jakościowy i ilościowy stopnia zagrożenia Półwyspu Helskiego erozją brzegu oraz powodzią od strony wód morskich. Ostatecznym efektem projektu będzie opracowanie nowej strategii ochrony brzegów w kontekście obserwowanych zmian klimatu i narastającej antropopresji.

Moment podpisywania umowy

Realizacja Umowy pozwoli obu stronom otworzyć drzwi do tzw. „ochrony brzegów 2.0”, a więc zarządzania strefą brzegową przy uwzględnieniu potrzeb środowiska naturalnego, wyzwań klimatycznych, zagrożeń erozyjnych i powodziowych przy pomocy nowoczesnych metod pomiarowych, modelowania matematycznego i nowych technologii w budownictwie.

Rejestrowane dane pomiarowe i otrzymywane wyniki modelowania numerycznego udostępniane będą obywatelom w trybie on-line.

Wymiana dokumentów po podpisaniu umowy


W dniu 26.11.2021 decyzją Dyrektora Narodowego Centrum Nauki przyznano nam pokaźne środki finansowe na realizację projektu badawczego pt. "Dynamika dna dalekiego przybrzeża morza bezpływowego". Projekt realizowany będzie w latach 2022-2025 przez zespół badawczy Zakładu Mechaniki i Inżynierii Brzegów IBW PAN pod kierownictwem prof. Rafała Ostrowskiego. Celem projektu jest zbadanie i teoretyczny opis natężenia ruchu piaszczystych osadów w umiarkowanych odległościach od brzegu, na głębokościach rzędu 15-20 m, gdzie w świetle obowiązujących teorii oddziaływanie ruchu wody na dno morskie jest znikome. Według przyjętej i częściowo już udowodnionej hipotezy, intensywny ruch osadów dennych może w tym rejonie wystąpić i będzie to miało miejsce w szczególnych przypadkach jednoczesnego oddziaływania sztormowego falowania i przepływów stacjonarnych typowych dla otwartego morza, tj. prądów wiatrowych. Osiągnięcie celu projektu nastąpi wielotorowo i wieloetapowo. Przewiduje się analizę dostępnych informacji, danych i innych materiałów, modelowanie teoretyczne (symulacje komputerowe) oraz badania terenowe. Analiza służyć będzie stwierdzeniu, jakie warunki hydrodynamiczne Bałtyku (bezpływowego morza szelfowego) mogą być siłą sprawczą ruchu osadów piaszczystych tworzących dno morskie poza strefą przybrzeżną. Opis teoretyczny (modelowanie komputerowe) badanych zjawisk obejmować będzie prędkości przepływu wody i natężenie ruchu ziaren piasku w warstwie przydennej poddanej działaniu fal i prądów generowanych wiatrem. Do tego celu zaadaptowany zostanie model matematyczny opracowany w IBW PAN w latach ubiegłych. Ważnym elementem badań będą pomiary terenowe w rejonie Morskiego Laboratorium Brzegowego IBW PAN w Lubiatowie poza strefą przyboju przy użyciu - zakupionej na potrzeby i ze środków projektu - boi falowej z prądomierzem akustycznym. Pomiary wykonywane będą w odległości ok. 2800 m od brzegu, w miejscu gdzie głębokość wody wynosi 18 m. Wykonane zostaną również cyfrowe mapy obszaru o wymiarach 500 m x 2500 m w rejonie głębokości 16-20 m przed i po okresie sztormowym, które wraz z obrazowaniem sonarowym oraz dokumentacją fotograficzną wykonaną przez nurków pozwolą na obserwację zmian dna morskiego, powstawania form dennych i ich migracji. Uzupełnieniem tych badań będzie pobór i analiza prób gruntu budującego dno morskie w obszarze głębokowodnym.

Wizualizacja projektu

W przybrzeżnych obszarach Bałtyku, na głębokościach rzędu 15-20 m, ruch wody i piaszczystych osadów dennych jest najsłabiej rozpoznany i dlatego odnośne badania są pożądane, chociażby dla celów czysto poznawczych. Identyfikacja warunków, w jakich ruch ten może wystąpić i z jakim natężeniem, wniesie nową jakość do nauki, owocując istotnym postępem w dziedzinie badań morza. W dalszej perspektywie postęp ten przejawi się niewątpliwie innowacyjnymi rozwiązaniami problemów inżynierii morskiej, w szczególności inżynierii brzegów morskich. Spodziewać się można na przykład wykorzystania wyników niniejszego projektu do optymalizacji działań związanych z przeciwerozyjną i przeciwpowodziową ochroną brzegów z zastosowaniem sztucznego zasilania piaskiem czerpanym z dna morskiego. Możliwe będzie uzyskanie wiarygodnej prognozy tempa zapiaszczania się podwodnych wyrobisk i ich oddziaływania na ruch wody oraz ocena możliwości ponownego wykorzystania tych wyrobisk jako źródła osadów dla potrzeb inżynierskich. Dodatkowym celem praktycznym realizowanego projektu będzie określenie parametrów przydennych procesów hydro- i litodynamicznych w sąsiedztwie budowli posadawianych w strefie dalekiego przybrzeża i możliwość predykcji wymyć gruntu przy fundamentach tych budowli.


W dniu 23.09.2021 r. podpisana została umowa pomiędzy Skarbem Państwa - Ministrem Edukacji i Nauki a Instytutem Budownictwa Wodnego PAN (IBW PAN) na realizację inwestycji związanej z działalnością naukową. Inwestycja dotyczy wytworzenia aparatury naukowo-badawczej pn. "Stawa pomiarowa w Morskim Laboratorium Brzegowym IBW PAN w Lubiatowie". Realizacja przedsięwzięcia odbędzie się w latach 2021-2023. Stawa pomiarowa zostanie wybudowana w przybrzeżnej strefie morza w odległości ok. 250 m od linii brzegowej, na głębokości ok. 4-5 m, w pobliżu Morskiego Laboratorium Brzegowego (MLB) w Lubiatowie (na kilometrażu brzegu 163,73). Trzon konstrukcji składać się będzie ze stalowych pali rurowych. Na poziomie kilku metrów ponad zwierciadłem wody przewiduje się wykonanie stężenia i podestu. W tym miejscu pale rurowe będą połączone pomiędzy sobą za pomocą stalowych ceowników spawanych do rur. Wykonane w taki sposób stężenie zostanie obetonowane. Po obwodzie podestu będzie wykonana barierka o wysokości 1,1 m z rur stalowych. Na podeście przewiduje się wykonanie pionowej rury stalowej dla zamocowania skrzynki rozdzielczej, znaku nawigacyjnego i światła ostrzegawczego oraz wyposażenia przeznaczonego dla celów badawczych. Dostęp na podest zapewni stalowa drabinka z obręczami ochronnymi. W dolnej części przewiduje się wykorzystanie podwieszanej drabinki o długości ok. 2 m. Wszystkie elementy stalowe konstrukcji stawy będą zabezpieczone antykorozyjnie. Dzięki solarnemu i wiatrowemu zasilaniu oraz akumulatorowemu systemowi podtrzymania zasilania przyrządów pomiarowych stanowisko badawcze będzie samowystarczalne pod względem energetycznym. Przewiduje się zainstalowanie na stawie m.in. morskiej stacji meteorologicznej z pełnym oprzyrządowaniem, czujników poziomu wody oraz falowania, prądomierzy i sondy wieloparametrowej, jak również komputerów służących do sterowania pomiarami (w tym transmisji sygnałów drogą radiową i techniką GSM/GPRS) oraz do analizy i przechowywania wyników pomiarów.

Projekt stawy pomiarowej

Stawa pomiarowa w MLB Lubiatowo będzie służyła kontynuowaniu badań prowadzonych w ciągu ostatnich 50 lat z zastosowaniem uprzednio funkcjonujących i obecnie nieistniejących dalb pomiarowych. W ubiegłych latach ww. badania przyczyniły się wydatnie do opracowania i kalibracji licznych modeli matematycznych powstałych w IBW PAN. Do tej pory owe modele znajdowały swoje praktyczne zastosowanie podczas wykonywania badań i ekspertyz dla potrzeb większości najważniejszych morskich inwestycji hydrotechnicznych realizowanych w Polsce. W pobliżu Lubiatowa rozważa się wybudowanie elektrowni jądrowej. W razie podjęcia decyzji o jej budowie, stawa pomiarowa w rejonie Lubiatowa umożliwi zbadanie realnego oddziaływania elektrowni jądrowej na środowisko morskie. Posadowienie stawy pozwoli na zebranie danych pomiarowych reprezentatywnych dla naturalnego środowiska strefy przybrzeżnej południowego Bałtyku i późniejsze porównanie ich z danymi zebranymi po ewentualnym uruchomieniu elektrowni. Funkcjonowanie stawy pomiarowej w Lubiatowie pozwoli na intensyfikację współpracy z czołowymi krajowymi jednostkami badawczymi, jak również pogłębienie współpracy z jednostkami zagranicznymi. Budowa stawy pomiarowej w Lubiatowie mieści się w realizacji strategicznych celów polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. Realizacja przedsięwzięcia jest zgodna z Krajowym Programem Badań, szczególnie w kontekście badań dotyczących energetyki (wykorzystanie energii hydrodynamicznej morza i atmosfery) i środowiska naturalnego (ochrona wód morskich i brzegu morskiego) oraz szeroko rozumianego społecznego i gospodarczego rozwoju Polski (m.in. rozwoju żeglugi morskiej i poprawy bezpieczeństwa żeglugowego). Zgodnie z dotychczasową praktyką dotyczącą infrastruktury pomiarowej MLB Lubiatowo, przewiduje się udostępnianie stawy pomiarowej instytucjom naukowym oraz uniwersytetom na zasadzie współpracy i wzajemnej pomocy w prowadzeniu badań naukowych. Z powyższych względów ideę wzniesienia stawy pomiarowej w Lubiatowie poparły władze PAN oraz instytucje naukowe i podmioty związane z gospodarką morską. W przyszłości wznoszone obecnie stanowisko badawcze służyć będzie mogło nie tylko do badań morskich procesów hydrometeorologicznych, ale również do pomiarów szerokiej gamy innych parametrów, w tym chemicznych (tlen, siarkowodór, odczyn pH, związki azotu i fosforu, rozpuszczone krzemiany, metale ciężkie, zawartość radionuklidów w wodzie morskiej) oraz biologicznych (chlorofil A, fitoplankton, zooplankton, mikroorganizmy, makrofitobentos, makrozoobentos). Wyniki multidyscyplinarnych pomiarów prowadzonych na planowanej stawie przyczynią się do naukowego postępu w dziedzinie badań morza i stanowić będą istotną praktyczną wartość dla polskiej gospodarki morskiej.


W lipcu i sierpniu tego roku miały miejsce badania pilotażowe projektu „Badania modelowe transportu rumowiska i lodu w rejonie ostróg w rzekach uregulowanych” we współpracy z Kołem Naukowym Inżynierii i Gospodarki Wodnej Konfuzor Politechniki Gdańskiej. Studenci pod opieką pracowników laboratorium wykonali badania stanowiące podstawę dwóch obronionych w październiku prac magisterskich. Tematyka wykonanych prac objęła m.in. wpływ wystąpienia lodu brzegowego w przestrzeni między ostrogowej na zmianę dynamiki przepływu, analizę trajektorii spławianej kry w kanale z zabudową regulacyjną i wpływ zabudowy ostrogowej na zjawisko erozji. W przyszłym roku planowana jest kontynuacja badań z uwzględnieniem większej ilości punktów pomiarowych oraz z zastosowaniem dna rozmywalnego. Wierzymy, że współpraca z uczelniami i czynny udział w kształceniu studentów stanowi ważny aspekt funkcjonowania laboratorium.


Kontakt:

  ul. Kościerska 7, 80–328 Gdańsk, POLSKA

   (+48)58-552-3903, fax (+48)58-552-4211

  sekr@ibwpan.gda.pl

Copyright © 2018, IBW PAN w Gdańsku