Stawa pomiarowa w Morskim Laboratorium Brzegowym IBW PAN w Lubiatowie
Michał Wilde archiwalne, projekty
W dniu 23.09.2021 r. podpisana została umowa pomiędzy Skarbem Państwa - Ministrem Edukacji i Nauki a Instytutem Budownictwa Wodnego PAN (IBW PAN) na realizację inwestycji związanej z działalnością naukową. Inwestycja dotyczy wytworzenia aparatury naukowo-badawczej pn. "Stawa pomiarowa w Morskim Laboratorium Brzegowym IBW PAN w Lubiatowie". Realizacja przedsięwzięcia odbędzie się w latach 2021-2023. Stawa pomiarowa zostanie wybudowana w przybrzeżnej strefie morza w odległości ok. 250 m od linii brzegowej, na głębokości ok. 4-5 m, w pobliżu Morskiego Laboratorium Brzegowego (MLB) w Lubiatowie (na kilometrażu brzegu 163,73). Trzon konstrukcji składać się będzie ze stalowych pali rurowych. Na poziomie kilku metrów ponad zwierciadłem wody przewiduje się wykonanie stężenia i podestu. W tym miejscu pale rurowe będą połączone pomiędzy sobą za pomocą stalowych ceowników spawanych do rur. Wykonane w taki sposób stężenie zostanie obetonowane. Po obwodzie podestu będzie wykonana barierka o wysokości 1,1 m z rur stalowych. Na podeście przewiduje się wykonanie pionowej rury stalowej dla zamocowania skrzynki rozdzielczej, znaku nawigacyjnego i światła ostrzegawczego oraz wyposażenia przeznaczonego dla celów badawczych. Dostęp na podest zapewni stalowa drabinka z obręczami ochronnymi. W dolnej części przewiduje się wykorzystanie podwieszanej drabinki o długości ok. 2 m. Wszystkie elementy stalowe konstrukcji stawy będą zabezpieczone antykorozyjnie. Dzięki solarnemu i wiatrowemu zasilaniu oraz akumulatorowemu systemowi podtrzymania zasilania przyrządów pomiarowych stanowisko badawcze będzie samowystarczalne pod względem energetycznym. Przewiduje się zainstalowanie na stawie m.in. morskiej stacji meteorologicznej z pełnym oprzyrządowaniem, czujników poziomu wody oraz falowania, prądomierzy i sondy wieloparametrowej, jak również komputerów służących do sterowania pomiarami (w tym transmisji sygnałów drogą radiową i techniką GSM/GPRS) oraz do analizy i przechowywania wyników pomiarów.
Stawa pomiarowa w MLB Lubiatowo będzie służyła kontynuowaniu badań prowadzonych w ciągu ostatnich 50 lat z zastosowaniem uprzednio funkcjonujących i obecnie nieistniejących dalb pomiarowych. W ubiegłych latach ww. badania przyczyniły się wydatnie do opracowania i kalibracji licznych modeli matematycznych powstałych w IBW PAN. Do tej pory owe modele znajdowały swoje praktyczne zastosowanie podczas wykonywania badań i ekspertyz dla potrzeb większości najważniejszych morskich inwestycji hydrotechnicznych realizowanych w Polsce. W pobliżu Lubiatowa rozważa się wybudowanie elektrowni jądrowej. W razie podjęcia decyzji o jej budowie, stawa pomiarowa w rejonie Lubiatowa umożliwi zbadanie realnego oddziaływania elektrowni jądrowej na środowisko morskie. Posadowienie stawy pozwoli na zebranie danych pomiarowych reprezentatywnych dla naturalnego środowiska strefy przybrzeżnej południowego Bałtyku i późniejsze porównanie ich z danymi zebranymi po ewentualnym uruchomieniu elektrowni. Funkcjonowanie stawy pomiarowej w Lubiatowie pozwoli na intensyfikację współpracy z czołowymi krajowymi jednostkami badawczymi, jak również pogłębienie współpracy z jednostkami zagranicznymi. Budowa stawy pomiarowej w Lubiatowie mieści się w realizacji strategicznych celów polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. Realizacja przedsięwzięcia jest zgodna z Krajowym Programem Badań, szczególnie w kontekście badań dotyczących energetyki (wykorzystanie energii hydrodynamicznej morza i atmosfery) i środowiska naturalnego (ochrona wód morskich i brzegu morskiego) oraz szeroko rozumianego społecznego i gospodarczego rozwoju Polski (m.in. rozwoju żeglugi morskiej i poprawy bezpieczeństwa żeglugowego). Zgodnie z dotychczasową praktyką dotyczącą infrastruktury pomiarowej MLB Lubiatowo, przewiduje się udostępnianie stawy pomiarowej instytucjom naukowym oraz uniwersytetom na zasadzie współpracy i wzajemnej pomocy w prowadzeniu badań naukowych. Z powyższych względów ideę wzniesienia stawy pomiarowej w Lubiatowie poparły władze PAN oraz instytucje naukowe i podmioty związane z gospodarką morską. W przyszłości wznoszone obecnie stanowisko badawcze służyć będzie mogło nie tylko do badań morskich procesów hydrometeorologicznych, ale również do pomiarów szerokiej gamy innych parametrów, w tym chemicznych (tlen, siarkowodór, odczyn pH, związki azotu i fosforu, rozpuszczone krzemiany, metale ciężkie, zawartość radionuklidów w wodzie morskiej) oraz biologicznych (chlorofil A, fitoplankton, zooplankton, mikroorganizmy, makrofitobentos, makrozoobentos). Wyniki multidyscyplinarnych pomiarów prowadzonych na planowanej stawie przyczynią się do naukowego postępu w dziedzinie badań morza i stanowić będą istotną praktyczną wartość dla polskiej gospodarki morskiej.
