Sieci tematyczne

Tworzenie potencjału, szkolenie i edukacja w zakresie ZZOP

Dlaczego?   Co można zrobić?  W jaki sposób?   Kto?

Dlaczego?

Tworzenie potencjału jest centralnym pojęciem Agendy 21. W połączeniu z ZZOP formalna definicja tego procesu jest "projektowanie i wykonywanie szeregu dzialań potrzebnych do rozbudowy i wzmocnienia potencjału instytucjonalnego i indywidualnego dla jego koncentracji w celu efektywnej implementacji programów ZZOP".

ZZOP jest ciągłym i dynamicznym procesem, w którym podejmowane decyzje maja na uwadze trwały i zrównoważony rozwój, użytkowanie oraz ochronę obszarów i zasobów w obszarach przybrzeżnych. ZZOP bierze pod uwagę wzajemne związki występujące w trakcie użytkowania obszarów przybrzeżnych od strony lądu i morza oraz wpływ na środowisko z tym związany; ZZOP ma przeciwdziałać fragmentacji, która jest nieodłączną cechą zarządzania sektorowego. ZZOP jest ukierunkowane na wiele celów analizując implikacje spowodowane rozwojem, konflikty wynikające z eksploatacji obszarów przybrzeżnych, oraz wzajemne związki miedzy procesami fizycznymi a działalność człowieka. ZZOP promuje tworzenie powiązań oraz harmonizacje działalności w obszarach przybrzeżnych pomiędzy poszczególnymi sektorami.

W świetle powyższej definicji ZZOP jest nowym pojęciem dotyczącym zarządzania dla menedżerów i decydentów. ZZOP reprezentuje nowe myślenie także w zakresie edukacji pracowników dydaktycznych oraz naukowców, gdzie należy osiągnąć kilka poziomów integracji i gdzie niezależne funkcjonowanie poszczególnych dyscyplin naukowych dotyczących funkcjonowania obszarów przybrzeżnych nie jest juz więcej możliwe.

Z tego powodu tworzenie potencjału w zakresie ZZOP wymaga podejścia dwutorowego: (1) szkolenie i edukacja nowego pokolenia ekspertów w oparciu o zasady ZZOP oraz (2) reorientacja obecnej generacji menedżerów i decydentów poprzez szkolenia promujące podejście zintegrowane i multidyscyplinarne.

Co więcej, tworzenie potencjału, szkolenie i edukacja w zakresie ZZOP napotyka na pewne dodatkowe wyzwania, takie jak: (1) jeżeli nawet próbowano w ubiegłej dekadzie wdrażać programy szkoleniowe dotyczące ZZOP, ciągle żywa i otwarta jest dyskusja na temat jakie profesjonalne umiejętności są potrzebne do efektywnego wykonywania programów ZZOP, (2) nawet jeżeli można zdefiniować kilka podstawowych pojęć i schematów, natura ZZOP wymaga ścisłego dopasowania tematyki szkoleń i programów rozbudowy potencjału do różnych wymagań (zarządzanie, kultura, prawo, polityka, itp.) oraz do różnych skal (globalna, krajowa, regionalna, lokalna), (3) w jaki sposób możemy wpajać nowym pokoleniom ekspertów potrzebę i wdrażanie ZZOP na różnych poziomach integracji oraz multi-dyscyplinarne myślenie wymagane przez ZZOP; w jaki sposób można szkolić w tym zakresie obecną generacje menedżerów bądź grupy innych odbiorców?, (4) jaka jest najlepsza strategia przekonania rządów do potrzeby rozbudowy potencjału odnośnie obecnego i przyszłych pokoleń menedżerów zajmujących się obszarami przybrzeżnymi?, (5) jaka powinna być rola programów edukacyjnych w zakresie ZZOP w programach nauczania uniwersytetów w Europie?

Co można zrobić?

1. Opracować plan tworzenia potencjału, szkoleń i edukacji dla krajów EU,
2. Dokonać przeglądu istniejących i planowanych programów dotyczących ZZOP i tematyki z tym związanej w celu opracowania porównawczej bazy danych,
3. Przedyskutować i określić umiejętności, dyscypliny i struktury programów nauczania jakie powinny być przedmiotem tworzenia potencjału i szkoleń w zakresie ZZOP w perspektywie krótko- i długookresowej dla przyszłych generacji ekspertów mając na uwadze potrzeby obecnego pokolenia ekspertów,
4. Porównac potrzeby dotyczące szkoleń na poziomie lokalnym, regionalnym i, krajowym w różnych krajach EU,
5. Ocenić wpływ programów demonstracyjnych i rekomendacji EU w zakresie ZZOP na obecne programy szkoleniowe,
6. Zidentyfikować instytucje w krajach EU będące najbliżej spełnienia wymagań ZZOP, promować nawiązywanie przez nie owocnych kontaktów oraz pomagań w osiąganiu przez nie najwyższych możliwych standardów,
7. Promować tworzenie kontaktów z podobnymi placówkami w innych krajach,
8. Przedyskutować integracje programów edukacyjnych w zakresie ZZOP w systemie szkolnictwa wyższego EU,
9. Promować wymianę personelu akademickiego oraz menedżerów w całej Europie w celu uczestnictwa w rozbudowie potencjału oraz programów szkoleniowo-edukacyjnych,
10. Promować wymianę studentów w zakresie ZZOP pomiędzy krajami członkowskimi EU w celu stymulowania podejścia multidyscyplinarnego oraz integracji,
11. Promować rozwój i wymianę materiałów szkoleniowo-edukacyjnych, głównie przez Internet,
12. Założyć bazę danych międzynarodowych projektów w zakresie ZZOP w celu analizy poszczególnych przypadków pod kątem tworzenia potencjału,
13. Zapoczątkować harmonizacje istniejących programów EU w celu promowania wspólnych programów adresowanych do krajów rozwijających się,
14. Opracować wspólna strategie dla uświadomienia rządom jaka praca będzie konieczna do wypełnienia oczekiwań związanych z Agenda 21 odnośnie tworzenia potencjału w obecnym i przyszłych pokoleniach menedżerów zajmujących się obszarami przybrzeżnymi.

W jaki sposób?

Proponowane główne działania koordynacyjne:

1. Przegląd dotyczący tworzenia potencjału, szkolenia i edukacji w zakresie ZZOP. Przegląd ten będzie obejmował informacje zebrane w uprzednio wykonanych przeglądach. Będzie on równocześnie zawierał dodatkowe pytania na temat skutków jakie europejskie programy ZZOP wywierają na szkolenia w Europie. Przegląd zostanie wykonany w dwóch fazach. Pierwsza faza będzie dotyczyła doświadczeń EU, druga natomiast innych programów międzynarodowych.
2. Rozwój porównawczych baz danych: bazując na przeglądzie opracowana zostanie porównawcza baza danych w zakresie tworzenia potencjału, edukacji i kursów szkoleniowych w zakresie ZZOP. 
3. Organizacja pewnej liczby warsztatów i spotkań w celu przedyskutowania: 
   • Zakresu umiejętności, dyscyplin i struktur programów nauczania, które będą potrzebne do rozwoju programów w zakresie tworzenia potencjału i rozwoju szkoleń na temat ZZOP,
   • Wzajemne uwarunkowania szkoleń krótko- i długookresowych,
   • Wzajemne uwarunkowania szkoleń dla obecnego i przyszłych pokoleń menedżerów zajmujących się obszarami przybrzeżnymi,
   • Wzajemne uwarunkowania ogólnej zawartości programów szkoleń oraz ich aspektów szczegółowych,
   • Rola ZZOP w strukturze programów akademickich EU.
4. Spotkania będą gromadziły pracowników naukowo-dydaktycznych, menedżerów zarządzających obszarami przybrzeżnymi, ekspertów i badaczy w tej dziedzinie. Porównawcza baza danych i wcześniejsze doświadczenia będą podstawa do dyskusji.
5. Baza danych na temat dostępnych materiałów do wykorzystania podczas szkoleń oraz tworzenie nowych materiałów zawierających uzgodnione zawartości. 
6. Baza danych zawierająca projekty ZZOP, wykorzystywane w analizach przypadków pod katem tworzenia potencjału i szkoleń.
7. Założenie sieci zajmującej się tworzeniem i rozwojem potencjału, szkoleniami i edukacja w ramach ENCORY włączając innych partnerów międzynarodowych. Tworzenie tej sieci będzie związane z przeglądem poprzednio nabytych doświadczeń takich jak International Ocean Institute (IOI) czy tez MEDCOAST.
8. Ustanowienie programu wizyt wymiennych dla studentów i instruktorów. 
9. Promowanie programu ZZOP dla krajów rozwijających się w oparciu o doświadczenia EU. Program ten będzie bazować na doświadczeniu placówek uczestniczących w sieci.
10. Biała księga na temat tworzenia potencjału ZZOP, szkoleń i edukacji w EU. Księga będzie zawierała wszystkie wnioski i decyzje powstałe w oparciu o poprzednie prace jak również Plan Działań dla tworzenia i rozwoju potencjału, szkoleń i edukacji w zakresie ZZOP w EU na następne 5 lat. 

Kto?

Uniwersytet Kantabryjski w Santander, Hiszpania

Inigo Losada,  losadai@unican.es