The book gives the investigation results of the tunnel and surrounding flysch mass behaviour in the experimental object at Świnna Poręba, during the excavation of two hydrotechnical tunnels. The tunnels were excavated at a shallow depth –; from 0 to 55 m. “Shallow depth” means such depth of the tunnel for which the influence of superficial phenomena on the properties of the rock mass situated between tunnel and terrain surface is noticeable.

Investigation of the tunnel behaviour required the applying of interdisciplinary methods. Investigations of geological-engineering and mechanical properties of the rock mass and its description enabled the formulation of rock mass models. Simultaneous with excavation progress, systematic displacement measurements were carried out, their results constituting the basis for statistical analyses of the tunnel deformations. The results of the measurements enabled the formulation of rules governing deformation processes. A numerical analysis was carried out to determine the stress and deformation distribution and evaluate failure processes in the rock mass. Verification of these was possible on the basis of their comparison with the results of measurements. Calculation results show the processes observed inside the rock mass and thus explain the reasons for deformations observed in the tunnels.

The results could be considered to be a contribution to the description of the behaviour of flysch rock mass during shallow tunnel excavation. Special attention should be paid to the formulation of rock mass mechanical models, to determining dependencies allowing for displacement prediction, as wee as to the description of the phenomena associated with excavation ad initiated in front of the tunnel heading face. Methodological results should also be mentioned –; some conclusions constitute the basis for modelling procedure of rock mass for numerical simulation of excavation processes.

Praca zawiera wyniki badań zachowania się tuneli i otaczającego je masywu fliszowego, podczas wykonywania dwóch tuneli hydrotechnicznych na obiekcie doświadczalnym w Świnnej Porębie. Tunele były drążone na niedużej głębokości – od kilku do 55 metrów. Pod pojęciem niedużej głębokości rozumie się taką głębokość usytuowania wyrobiska, przy której zauważalny jest wpływ oddziaływania zjawisk występujących na powierzchni terenu na jakość masywu skalnego w otoczeniu wyrobiska oraz pomiędzy nim a powierzchnią.

W pracy opisano szereg zastosowanych metod badawczych oraz ich wyników. Badania właściwości geologiczno-inżynierskich i mechanicznych masywu skalnego wraz z opisem ośrodka skalnego stworzyły podstawy dla sformułowania modeli ośrodka. W czasie drążenia prowadzono systematyczne pomiary przemieszczeń, których wyniki stanowiły dane dla statystycznych analiz deformacji. Ich wyniki były podstawą dla sformułowania praw, rządzących procesami deformacji układu. Dla zbadania rozkładu naprężenia i deformacji i dla oceny procesów zniszczenia otaczającego masywu skalnego, przeprowadzono analizy numeryczne. Weryfikowanie ich wyników było możliwe poprzez porównanie z wynikami pomiarów. Rezultaty obliczeń wyjaśniają przyczyny i przebieg procesów obserwowanych w konstrukcji, których zewnętrznym i mierzalnym objawem są przemieszczenia.

Wyniki pracy stanowią przyczynek do opisu zachowania się masywu fliszowego w okresie drążenia w nim wyrobisk tunelowych na niedużej głębokości. Istotne znaczenie ma opracowanie modeli mechanicznych masywu fliszowego, określenie związków umożliwiających m.in. prognozowanie przemieszczeń i opis zjawisk towarzyszących drążeniu, z uwzględnieniem odprężenia i deformacji przed przodkiem wyrobiska. Warto także podkreślić znaczenie rezultatów o charakterze metodycznym, co dotyczy np. metodyki wykonywania pomiarów czy też sposobu numerycznego symulowania procesu drążenia tunelu.